Graduate employability in Vietnam: A loose relationship between higher education and employment market

Abstract

Vấn đề việc làm cho sinh viên mới ra trường đang trở thành một chủ đề gây nhiều chú ý của dư luận, đăc biệt khi lượng sinh viên ra trường không đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp tuyển dụng ngày càng nhiều. Nguyên nhân của tình trạng trên được cho là từ phía các trường đại học với chương trình dạy học lỗi thời, phương pháp giảng dạy lạc hậu và những hạn chế về khả năng của các trường trong việc trang bị cho sinh viên những kỹ năng thị trường lao động đòi hỏi. Tuy nhiên kết quả nghiên cứu của chúng tôi trong lĩnh vực này tìm ra những nguyên nhân không chỉ đơn giản như vậy. Nghiên cứu đã chỉ ra nhiều yếu tố tác động thường ít được đề cập tới trong các nghiên cứu trước đó. Cụ thể, đó là sự phát triển còn thấp, chưa đồng bộ và hoàn thiện của cả hệ thống giáo dục và nền kinh tế đất nước; học sinh, sinh viên vẫn được truyền thụ kiến thức một cách thụ động, trong khi đó quá trình tuyển dụng vẫn còn nhiều bất cập, đặc biệt là vấn nạn tiêu cực trong tuyển dụng nhân sự. Hơn nữa, thói quen bố mẹ có tiếng nói quyết định trong các vấn đề của con cái hay việc giữ sỹ diện cá nhân và gia đình, cùng với tác động của các tin đồn nhiều chiều trong nền văn hóa cộng đồng của người Việt đều ít nhiều tác động tới cách các sinh viên khi ra trường tiếp cận thị trường lao động. Hơn lúc nào hết, nhà trường, doanh nghiệp, sinh viên và các tác nhân liên đới khác như gia đình hay các nhà làm chính sách giáo dục cần phải cùng nhau nhận diện được những thay đổi nhanh chóng của xã hội. Họ cũng cần được tạo điều kiện và cơ chế để hợp tác, để hiểu tốt hơn về nhau và về những tồn tại cần tháo gỡ, từ đó xây dựng các giải pháp hữu hiệu và khả thi nâng cao chất lượng nguồn nhân lực chất lượng cao được đào tạo từ các trường đại học.