Một vài nhận xét về câu chủ đề trong văn bản tin chính trị-xã hội trong báo chí tiếng Anh và tiếng Việt

Abstract

Trong bài viết này, chúng tôi muốn đưa ra một vài nhận xét về câu chủ đề diễn ngôn tin chính trị - xã hội trên tư liệu báo chí tiếng Anh và tiếng Việt. Trong số các khía cạnh nổi bật của cấu trúc diễn ngôn báo chí, câu chủ đề luôn có một vai trò thông tin và ngôn ngữ học rất quan trọng. Việc thực hiện một câu chủ đề có hiệu quả trong thể loại này có ý nghĩa thực tế quan trọng với người viết báo, người biên tập, và độc giả. Kết quả khảo sát cho thấy có sự khác biệt rõ rệt giữa tính chất của câu chủ đề diễn ngôn tin trong hai ngôn ngữ. Một câu chủ đề điển hình trong tiếng Anh giúp người đọc dễ nắm được nội dung chính của tin (ai/cái gì, làm gì/xảy ra). Ngược lại, câu chủ đề trong diễn ngôn tin tiếng Việt thường được diễn giải theo hình tuyến cung cấp thông tin nền bao gồm cả thông tin về địa điểm và thời gian, như vậy đã phần nào chuẩn bị cho người đọc trước khi đến nội dung chính. Sự biểu biết về khác biệt này có một vài ý nghĩa thực tế trong việc giảng dạy báo chí, hay giảng dạy ngôn ngữ sử dụng tư liệu báo chí.