So sánh cách biểu đạt về thời gian trong tiếng Hán và tiếng Việt hiện đại

Abstract

Đứng từ góc độ loại hình học, tiếng Hán và tiếng Việt đều là ngôn ngữ đơn lập, trật tự thành phần câu là phương thức ngữ pháp quan trọng đối với cả hai loại ngôn ngữ. Nếu phân loại từ góc độ trật tự thành phần câu, tiếng Việt và tiếng Hán đều thuộc loại hình cấu trúc SVO, tức là cấu trúc cơ bản của câu về cơ bản là tương đồng. Nhưng nếu phân tích chi tiết, vị trí của các thành phần tu sức trong câu tiếng Hán và tiếng Việt có rất nhiều điểm khác biệt. Trong quá trình giảng dạy tiếng Hán, chúng tôi phát hiện nhiều học sinh ở giai đoạn sơ cấp và trung cấp mắc lỗi về vị trí thành phần chỉ thời gian. Một trong những nguyên nhân chính là do chịu ảnh hưởng từ tiếng mẹ đẻ, đồng thời là sự khác biệt về ngữ pháp giữa hai ngôn ngữ. Trong bài viết này, chúng tôi đối chiếu cách biểu đạt thời gian trong câu tiếng Hán và câu tiếng Việt từ góc độ ba bình diện ngữ (cú pháp, ngữ nghĩa, ngữ dụng), chỉ ra những nét tương đồng và khác biệt giữa hai ngôn ngữ, tìm hiểu các quy tắc ngữ pháp liên quan, nhằm mục đích có thể đem đến cho người học và giáo viên tiếng Hán một tài liệu tham khảo hữu ích.