ẨN DỤ Ý NIỆM CẢM XÚC “BUỒN” TRONG THÀNH NGỮ TIẾNG PHÁP VÀ TIẾNG VIỆT

Abstract

Cảm xúc là một thành tố cơ bản của tâm lý người và đóng vai trò hết sức quan trọng trong cuộc sống của con người. Trong khoảng 30 năm trở lại đây, các ý niệm và phạm trù cảm xúc được đặc biệt chú ý nghiên cứu trong tâm lý học và ngôn ngữ học tri nhận. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng có những phạm trù tình cảm mang tính phổ quát, có ở mọi cộng đồng, nhưng sự thể hiện tình cảm có thể không đồng nhất trong các ngôn ngữ khác nhau. Việc tìm hiểu các phạm trù tình cảm ở các cộng đồng có văn hóa và ngôn ngữ khác nhau luôn là chủ đề hấp dẫn, nhận được sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu bởi những nghiên cứu sâu hơn trong lĩnh vực này mang lại những tiềm năng để cải thiện giao tiếp đa văn hóa. Đã có nhiều nghiên cứu liên ngôn ngữ về ẩn dụ ý niệm cảm xúc, tuy nhiên, phần lớn các bài viết chỉ tập trung trên ngữ liệu tiếng Anh. Bài viết này tiến hành nghiên cứu những ẩn dụ ý niệm biểu thị cảm xúc “buồn” – một ý niệm trừu tượng trên ngữ liệu là thành ngữ tiếng Pháp và tiếng Việt. Qua nghiên cứu so sánh đối chiếu, bài viết cũng thảo luận về những điểm tương đồng và dị biệt trong việc “mã hóa” ý niệm “buồn” và góp phần tìm hiểu những khác biệt về lối tư duy và văn hóa ẩn chứa trong hai ngôn ngữ.