TỪ ĐIỂN SONG NGỮ NHƯ MỘT CÔNG TRÌNH ĐỐI CHIẾU NGỮ NGHĨA HỌC

Abstract

Trong bài viết này đề cập đến tính đối chiếu của Từ điển song ngữ thể hiện ở cách tiếp cận hai chiều của ngôn ngữ gốc và ngôn ngữ đích trong khi thiết kế bảng từ như cấu trúc vĩ mô của từ điển. Ở cấp độ vĩ mô - bảng từ - tính đối chiếu thể hiện không chỉ trong việc phân xuất, xác định thành phần từ vựng của ngôn ngữ gốc mà còn phản ánh được kho từ vựng của ngôn ngữ đích dựa trên tính định danh và những đặc trưng từ vựng, ngữ pháp, tu từ của các đơn vị ngôn ngữ.

Ở cấp độ vi mô – mục từ - tính đối chiếu thể hiện trong cách lựa chọn các phương tiện tương ứng đa dạng để phản ánh chính xác nội hàm cấu trúc ngữ nghĩa của đơn vị mục từ gốc, cách chú giải các thuộc tính từ vựng, ngữ pháp cấu tạo từ, tu từ v.v., cách phân chia nghĩa từ, nhất là ở nhóm từ đa nghĩa có sự khác biệt lớn trong cấu trúc ngữ nghĩa (nghĩa đen, nghĩa bóng), trong tính trừu tượng và cụ thể của nghĩa từ, trong qui luật hành chức của chúng trong lời nói.

Cách tiếp cận hai chiều của từ điển song ngữ phản ảnh được tính tương hợp giữa các phương diện hệ thống, cấu trúc và chức năng của hai ngôn ngữ gốc và đích, mang tính ứng dụng cao, giúp cho hai đối tượng độc giả - người bản ngữ của ngôn ngữ gốc cũng như ngôn ngữ đích vận dụng trong việc dạy-học ngoại ngữ cũng như trong công tác dịch thuật xuôi và ngược.